20-шы маусымнан бастап Қазақстанда вейптер мен бір рет қолданылатын электронды темекі заттарды сатуға тыйым салынды. Президент "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне денсаулық сақтау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заңға қол қойған болатын.
Бұдай былай, шегуге болмайтын темекі өнімдерін, «Вейптерді» хош иістендіргіштерді және оларға арналған сұйықтықтарды сатуға және таратуға, сондай-ақ оларды жарнамалауға тыйым салынады. Бұл туралы Мемлекет басшысының қол қойған заңы күшіне енді.
ҚАМБАР ҚАБДУЛЛИН, ОБЛЫСТЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ ДЕПАРТАМЕНТІ БАСШЫСЫНЫҢ ОРЫНБАСАРЫ
Құқықтық акт, басқалармен қатар, Қылмыстық кодекске жаңа 301-1 бапты енгізеді. Мақалада: «Шылым шекпейтін темекі бұйымдарын, электронды тұтыну жүйелерін (вейптер), хош иістендіргіштер мен сұйықтықтарды өткізу және тарату 200 айлық есептік көрсеткішке дейінгі мөлшерде айыппұл салуға немесе сол мөлшерде түзеу жұмыстарына жазаланады немесе сомасына 200 сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тарту не он бес тәулікке дейін қамауға алу». Қазақстан аумағына қазіргі уақытта тыйым салынған өнімді тасымалдауға немесе өндіруге әрекеттенгендерге неғұрлым қатаң жаза қарастырылған: 2000 АЕК-ке дейінгі айыппұлдан мүлкі тәркіленіп, екі жылға бас бостандығынан айыруға дейін. Егер жоғарыда аталғандардың барлығы топпен немесе бірнеше рет жасалса, онда мүлкі тәркіленіп, жаза бес жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін.
Электрондық темекілер немесе вейптердің тарихы сонау 1927 жылдан басталады. Қазіргі уақытта шылымның бұл түрі әлдеқайда өзгертілді, бірақ келтірер зияны ауыр. Мектеп жасындағы балалардың өзі вейптің арбауына түсіп қалды. Электронды темекі дәстүрлі шылымға қарағанда зиянсыз дегендер қателеседі. Химиялық қоспаларға толы өнім, әлбетте денсаулыққа кері әсер етеді. Сондықтан Мемлекет деңгейінде онымен күрес қолға алынды.
ҚАМБАР ҚАБДУЛЛИН, ОБЛЫСТЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ ДЕПАРТАМЕНТІ БАСШЫСЫНЫҢ ОРЫНБАСАРЫ
2023 жылы жүргізілген жедел-іздестіру іс-шаралары барысында 13 құқық бұзушылық фактісі анықталып, оның қорытындысы бойынша ҚР ӘҚБтК-нің 283 бабы бойынша әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттамалар жасалып, сотқа жолданды. Тәркіленген электронды темекі мен вейптердің жалпы саны - 9 302 қорап, сондай-ақ 2270 дана болды, 38 млн. теңгеге кальянға арналған темекі бұйымдары тіркеу-бақылау белгілері мен сәйкестендіру құралдары жоқ болды.
Дәрігерлер вейп бұл ингаляторлық пар болған соң, өкпенің түкпір-түкпіріне кіреді.Сондықтан никотинге улану жиі болады, деп отыр. Екіншіден, никотинге тәуелділік артады.
ЖОЛАМАН ҚИНАЛБЕКОВ, ОБЛЫСТЫҚ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ ДЕПАРТАМЕНТІ 1-ШІ ЖЕДЕЛ БАСҚАРМАСЫНЫҢ БАСШЫСЫ
Барлық сауда орындары тексеріледі. Осы демалыста бастадық. Барлық дүкендер тексерілді. Әзірше 3 факті анықталды. Шешім қабылдауға полицияға жіберілді. Ол жерде неше штук сатылғаны айтылмаған, сондықтан біреу сатса да ол қылмыс деп саналады.
Осы ретте, заң негізінде тек сатушылар мен вейптерді елге кіргізген азаматтар ғана жауапқа тартылады. Қолданушылар, яғни тұтынушыларға жаза қолданылмайды. Жалпы бір реттік қолданылатын темекілер мен вейптер көлеңкелі экономикаға жатады. Сондықтан заң күшейіп, шылым шегетіндер саны азаяды деп сенеміз.
Самал Қалиқызы